محترم قارئيلرمز, 20 مايس تارخده مثلى اولميان بر فجائتله قتل ايدلن عثمانلى سلطانى [گنچ عثمان]ڭ وفاتنڭ سنهء دوريه سى در.
گنچ عثمان سلاطين عثمانيه نڭ اون آلتنجيسى و حلافانڭ سكسن برنجيسيدر. 1604 سنه سنده استانبولده دوغدي. غايت مكملانه بر أگتم آلدى. عربجه, فارسجه, لاتنجه, يونانجه و ايتاليانجه گبي شرقي و غربي لسانلره واقف اولدى. قوى بر ادبيات, تاريخ, جوغرافيا و جبر تحصيلى گوردى. 1618 سنهء ميلاديسنده پادشاه اولدى. چوجوق ياشده اولماسنه رغما مكمل و معظم اهدافى وار ايدى. بيوك لهستان سفرنه بالذات إشتراك ايدن بر سردار ايدى. جسور و غيور ايدى. عينى زمانده خطاط و شاعر ايدى. فارسى محلصى ايله قلمه آلديغي شعرلرندن متشكل بر ديوانى واردر. بر بيتى شويله در:
نيتم خدمت ايدى سلطنت و دولتمه
چاليشر حسود و بدبخت عجب نكبتمه
لهستان سفرنده تام موفاقيت اخذ ايده مين سلطان بونڭ سببنڭ عساكرڭ بي غيرتلگى اولديغنه ميال ايدى بعض إصلاحات يابمق استيور ايدي. قاپوقولى اوجقلرنى لغو ايدب يرنه آنه طولى , سوريه و مصر تركلرندن متشكل, محضا عسكرلك ايله مشغول, بادشاهڭ امرلرنه مطعى بر عساكرمنتظمه تشكلنى استيور ايدى. سراى, حرم و علميّه تشكيلاتنده ده اساسلى اصلاحتلر ياپمق فكرنده ايدى. آنجق آنڭ بو فكرلرنى قاپو قولى اوجقلرى و علميه صنفى پك خوش قارشلميوردى. النهاية, پادشاهڭ حجه گتمه عرزوسنى بحانه ايدن عساكر عصيان ايتدى. اوّلا پادشاهڭ حجه گتممه سي طلبى ايله جريان ايدن عصيان داها صوڭرا بعض رجال دولتڭ قتل ايدلمه سى طلبى ايله بيودى. عصيان سلطان عثمانڭ خلعى و سلطان مصتفى نڭ ايكنجى دفعه تحته جلوسى ايله منتج اولدى.
اثناء عصيانده سلطان عثمان خانى أله گچيرن جانيلر سلطاني اورتا جامعه گوتوررك حبس ايله ديلر. گنچ پادشاهڭ معروض قالديغي حقاراتڭ حدي حسابي يوغ ايدي. ياپدقلرى اذا و جفا آنى محزون و پريشان بر حاله قويمش ايدى. داها صوڭرا يدى قوله يه نقل ايدلن عثمان خانه قارشى وزير اعظم داو ود پاشا نڭ ترتيبى الي اون ب ر جلاد هجوم ايتدي و گنچ عثمان گوچلى و قوتلى اولدغندن بو حائنلر ايله اوزون مدت مجادله ايتدي ايسه ده, نهايتنده شهيد ايدلدي [20 مايس 1622]. رحمه الله
سلطان عثمان ثانى هيبتلى , صاحب عال همت , جسور , فوق العادة بر سوارى , سلاح و حرب آلاتنى استعمالده پك ماهر بر جوان ايدى. شجاعتده عقرانى پك نادر اولوب , گوزل ادالى , كبار و وقور ايدى. گنچلگنڭ اڭ پارلاق زماننده تحته چقوب , مجرب , عاقل و صادق وزرا و وكلا ي ه مالك اولمايشى كندسنه بو حزين نهايتى احضار ايتمشدر. زيرا فكرلرى اوزون زمان لزوم ايدن و آنجاق اهل و تجربه لى بر قادرو ايله ممكن اولان شيلردن عبارت ايدى.
شاعر نوعى آنڭ شهيد ايدلمه سى اوزرنه شو ابياتى يازدي:
بر شاه عال شان ايكن شاه جهانه قيديلر
غيرتلي گنچ آسلان ايكن شاه جهانه قيديلر
غازى و بحادر خان ايدى , عال نسل سلطان ايدى
ناميله عثمان خان ايدى , شاه جهانه قيديلر
*بو يازى ءإلاهيات سيته سنده گچن جمعه گوننڭ خبرى اولارق طرفمدن نشر ايدلمشدر
www. eilahiyat.com
